มะม่วงเป็นผลไม้ที่คนไทยคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี ในประเทศไทยมีมะม่วงหลากหลายพันธุ์ และเราก็นิยมนำผลไม้ชนิดนี้มาทานทั้งแบบดิบ สุก และแบบแปรรูป อีกทั้งยังใช้ทำได้ทั้งอาหารคาวและอาหารหวาน

บีบีซีชวนอ่านเรื่องน่ารู้ 12 ประการเกี่ยวกับผลไม้เมืองร้อนชนิดนี้ที่คุณรู้จักมายาวนานแต่อาจยังไม่ทราบเกี่ยวกับมัน

1. มะม่วงมีหลากหลายพันธุ์ไม่ต่างจากแอปเปิลและลูกพลัม

ในโลกมีมะม่วงหลายร้อยชนิด บางชนิดมีอยู่เฉพาะในบางภูมิภาค บางชนิดมีรสชาติหวานมัน บางชนิดมีรสเปรี้ยว และบางชนิดมีรสชาติคล้ายสับปะรด ส่วนใครชอบทานมะม่วงสุก ควรลิ้มลองมะม่วงพันธุ์ต่าง ๆ และหนึ่งในนั้นคือ มะม่วง "อัลฟองโซ" (Alphonso) ซึ่งผลสุกมีรสชาติหอมหวานจนชาวอินเดียยกให้เป็น "ราชาแห่งผลไม้"

2. มะม่วงเป็นผลไม้ประจำชาติของ 3 ประเทศ

3 ประเทศที่จัดให้มะม่วงเป็นผลไม้ประจำชาติ ได้แก่ ปากีสถาน อินเดีย และฟิลิปปินส์ นอกจากนี้ บังกลาเทศยังจัดให้มะม่วงเป็นต้นไม้ประจำชาติด้วย

3. คำว่า "mango" ในภาษาอังกฤษถือกำเนิดในอินเดีย

เชื่อว่า mango ซึ่งเป็นคำเรียกมะม่วงในภาษาอังกฤษนั้น กลายมาจากคำในภาษาทมิฬ "mankay" และคำว่า "mangga" ในภาษาเกรละ ตอนที่พ่อค้าชาวโปรตุเกสเข้าไปค้าขายทางภาคใต้ของอินเดีย พวกเขาได้ปรับคำดังกล่าวเป็น "manga" แต่เป็นชาวอังกฤษที่เข้าไปค้าขายทางภาคใต้ของอินเดียในช่วงศตวรรษที่ 15 และ 16 ที่ให้กำเนิดคำว่า mango

4. แต่ละปีมีผลผลิตมะม่วงทั่วโลกราว 46 ล้านตัน

ผลผลิตมะม่วงส่วนใหญ่คือพันธุ์ "ทอมมี แอตกินส์" (Tommy Atkins) ซึ่งถูกเพาะพันธุ์ขึ้นในรัฐฟลอริดาของสหรัฐฯ ความโดดเด่นของมะม่วงพันธุ์นี้คือ โตเร็ว มีลูกใหญ่ สีเหลืองสวย ทนทานต่อโรคเชื้อรา ไม่ช้ำง่าย และคงความสดได้นาน จึงได้รับความนิยมนำไปวางขายตามซูเปอร์มาร์เก็ตต่าง ๆ ทั่วโลก อย่างไรก็ตาม ข้อด้อยของมะม่วงพันธุ์นี้คือ เนื้อมีเสี้ยนมากเมื่อสุก และรสชาติไม่เข้มข้นเท่ามะม่วงพันธุ์น้ำดอกไม้ที่คนไทยนิยมทานกัน

5. ผลผลิตมะม่วงในตลาดโลกมาจากประเทศเขตร้อนทั่วโลก

บรรดาซูเปอร์มาร์เก็ตรับซื้อมะม่วงจากดินแดนเขตร้อนทั่วโลกที่มีผลผลิตเวียนกันออกมาตลอดทั้งปี เริ่มตั้งแต่ช่วงต้นปีที่ เปรู ตามด้วยประเทศแถบแอฟริกาตะวันตก จากนั้นก็เป็นอิสราเอลและอียิปต์ ในช่วงไตรมาสที่สามของปี และตามด้วยบราซิล

6. อินเดียคือผู้ผลิตมะม่วงรายใหญ่ที่สุดในโลก

แต่ละปีอินเดียมีผลผลิตมะม่วงกว่า 18 ล้านตัน ซึ่งเป็นปริมาณเกือบ 40% ของผลผลิตมะม่วงทั้งโลก แต่สัดส่วนการส่งออกมะม่วงสู่ตลาดโลกของอินเดียกลับมีไม่ถึง 1% เพราะคนอินเดียบริโภคผลผลิตมะม่วงส่วนใหญ่ของประเทศ ส่วนประเทศผู้ส่งออกมะม่วงรายใหญ่ของโลกได้แก่ จีน และไทย

7. การเพาะปลูกมะม่วงครั้งแรกของโลกเกิดขึ้นในอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เมื่อกว่า 5,000 ปีก่อน

เชื่อกันว่ามะม่วงป่าเกิดขึ้นที่เชิงเขาหิมาลัยในอินเดีย และที่เมียนมา แต่การเพาะปลูกมะม่วงครั้งแรกเกิดขึ้นเมื่อราว 5,000 ปีที่แล้ว ทางตอนใต้ของอินเดีย เมียนมา และหมู่เกาะในทะเลอันดามัน

8. มะม่วงเดินทางไปทั่วโลก

มะม่วงมีต้นกำเนิดในเอเชีย แต่ปัจจุบันมีการปลูกมะม่วงอย่างแพร่หลายทั่วโลก พบหลักฐานที่บ่งชี้ว่า มีการปลูกมะม่วงในทวีปแอฟริกาครั้งแรกในศตวรรษที่ 10 ต่อมาช่วงศตวรรษที่ 14 อิเบน บัตตูตา นักเดินทางและปราชญ์ชาวโมร็อกโก ได้เขียนบันทึกว่าได้เห็นต้นมะม่วงในกรุงโมกาดิชูของโซมาเลีย ซึ่งอยู่บริเวณแหลมแอฟริกา และมีทิศตะวันออกติดกับมหาสมุทรอินเดีย ในยุคการค้าเครื่องเทศเฟื่องฟูช่วงศตวรรษที่ 15 พ่อค้าชาวยุโรปได้เข้าไปค้าขายในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในจำนวนนี้คือพ่อค้าชาวโปรตุเกสและสเปน พวกเขาต่างติดใจรสชาติอันหอมหวานของมะม่วง ทำให้ภายในศตวรรษที่ 17 ได้มีการนำมะม่วงไปปลูกในดินแดนอาณานิคมของประเทศเหล่านี้ในทวีปอเมริกา ทุกวันนี้มีการปลูกมะม่วงอย่างแพร่หลายตามหมู่เกาะในทะเลแคริบเบียน บราซิล หรือแม้แต่ในประเทศเขตอบอุ่นแถบเทือกเขาแอนดีสอย่าง เปรู ส่วนสเปน เป็นประเทศยุโรปแห่งเดียวที่เพาะปลูกมะม่วง โดยปลูกกันในแถบเมืองมาลากาทางภาคใต้ของประเทศ

9. ต้นมะม่วงเก่าแก่ที่สุดมีอายุนับร้อยปี

เชื่อกันว่าต้นมะม่วงเก่าแก่ที่สุดในโลกมีอายุ 300 ปี อยู่ในรัฐมหาราษฏระ ทางภาคกลางของอินเดีย แถมยังคงผลิดอกออกผลมาจนถึงทุกวันนี้

10. มะม่วงเป็นญาติกับมะม่วงหิมพานต์และพิสตาชีโอ

มะม่วงเป็นไม้ผลเมืองร้อนในวงศ์ Anacardiaceae ซึ่งอยู่ในกลุ่มเดียวกับถั่วพิสตาชีโอและมะม่วงหิมพานต์ โดยเป็นพืชที่มีเปลือกหุ้มเมล็ดแข็ง

11. มะม่วงมีประโยชน์ต่อสุขภาพ

มะม่วง 1 ถ้วยมีวิตามินซีราว 60 มิลลิกรัม ในสหราชอาณาจักร สำนักบริการสาธารณสุขแห่งชาติ (เอ็นเอชเอส) แนะนำว่าผู้ใหญ่อายุระหว่าง 19-64 ปี จำเป็นต้องได้รับวิตามินซีวันละ 40 มิลลิกรัม ส่วนในสหรัฐฯ ข้อแนะนำดังกล่าวอยู่ที่ 60 มิลลิกรัม นอกจากนี้ มะม่วงยังอุดมไปด้วยวิตามินเอ โพแทสเซียม และโฟเลต (วิตามินบี 9) อีกทั้งยังให้เส้นใยอาหาร

12. มะม่วงหนักที่สุดในโลก

ข้อมูลสถิติโลกกินเนสส์ เวิลด์ เรคคอร์ดส์ ระบุว่า มะม่วงหนักที่สุดในโลกมีน้ำหนัก 3.435 กิโลกรัม ยาว 30.48 เซนติเมตร และมีเส้นรอบวง 17.78 เซนติเมตร เกิดจากต้นมะม่วงหน้าบ้านชาวฟิลิปปินส์ครอบครัวหนึ่งเมื่อปี 2009

ทีมาของบทความ BBC News