เฟื่องฟ้า ภาษาอังกฤษหรือเฟื่องฟ้า ชื่อสามัญว่า Paper flower เฟื่องฟ้า ชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Bougainvillea glabra Choisy อยู่ในวงศ์ NYCTAGINACEAE ซึ่งเฟื่องฟ้าอยู่ในวงศ์บานเย็น เฟื่องฟ้ามีชื่อท้องถิ่น ได้แก่ ดอกต่างใบ (กรุงเทพมหานคร), ตรุษจีน (ภาคกลาง), เย่จื่อฮวา หรือจื่อซานฮวา (จีนกลาง), ดอกกระดาษ หรือดอกโคม (ภาคเหนือ)
ประวัติของเฟื่องฟ้า
เฟื่องฟ้าถูกค้นพบที่ประเทศบลาซิล โดยนักพฤษศาสตร์ชาวฝรั่งเศส และได้นำต้นเฟื่องฟ้าไปปลูกยังส่วนต่างๆของโลก โดยเริ่มต้นจากทวีปยุโรป อเมริกาเหนือ และเอเชีย ช่วงปี ค.ศ.1766-1769 ทางประเทศไทยได้นำต้นเฟื่องฟ้านำเข้ามาครั้งแรกจากประเทศสิงคโปร์ สมัยรัชการที่ 5 และปัจจุบันได้นำเข้าอีกหลายสายพันธุ์ทั่วโลก
ลักษณะของต้นเฟื่องฟ้า
ต้นเฟื่องฟ้าเป็นต้นไม้ประเภทพุ่มกึ่งเลื้อย ซึ่งสามารถเลื้อยไปได้ระยะทางสูงสุดถึง 10 เมตร ลักษณะของลำต้นจะเป็นต้นไม้ที่มีลำต้นกลมขนาดใหญ่ เนื้อไม้เป็นเนื้อไม้แข็ง แต่ลำต้นเปราะและแตกหักได้ง่าย ผิวของต้นเฟื่องฟ้าส่วนใหญ่มีสีน้ำตาล ส่วนน้อยจะเป็นสีเทา มีหนามที่ลำต้นบริเวณเหนือใบ ซึ่งหนามมีความยาวประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร เป็นต้นไม้ที่อายุยืนนาน ต้นเฟื่องฟ้าสามารถขยายพันธุ์ได้หลายวิธี เช่น การตอนกิ่ง การเสียบยอด การปักกิ่ง หรือปลูกด้วยเมล็ด เป็นต้น เติบโตได้ดีบริเวณดินประเภทกินปนทราย ซึ่งเป็นดินที่มีการระบายน้ำที่ดี ซึ่งเฟื่องฟ้าชอบบริเวณที่มีแดดตลอดวันและความชื้นต่ำ อีกทั้งลักษณะของต้นเฟื่องฟ้าสามารถตัดแต่งเพื่อความสวยงาม และบังคับทิศทางของการเจริญเติบโต
ใบของต้นเฟื่องฟ้า
ใบเฟื่องฟ้าเป็นพืชใบเดี่ยวที่จะออกแบบเรียงสลับ เป็นใบที่มีรูปทรงเป็นรูปไข่ ทรงรี และรูปหัวใจ บริเวณขอบใบเรียบ ขนาดใบของเฟื่องฟ้ากว้างประมาณ 3-7 เซนติเมตร ยาวประมาณ 5-10 เมตร บริเวณปลายของใบจะมน ใบมีสีเขียว เป็นใบไม้ที่ไม่หนา อีกทั้งมีหนามอยู่ตามง่ามของใบ ก้านของใบจะยาวประมาณ 1-2 เซนติเมตร
ดอกของต้นเฟื่องฟ้า
ในดอกเฟื่องฟ้า 1 ดอกจะมีใบดอกจำนวน 3 ใบเชื่อมกันอยู่ ซึ่งใบดอกจะกว้างประมาณ 2-4 เซนติเมตร ยาวประมาณ 3-5 เซนติเมตร ซึ่งใบดอกจะเปลี่ยนสีตามอายุขัย บางเกือบเท่ากระดาษ ภายในดอกเฟื่องฟ้าตะมีเกสรที่เป็นรูปทรงกระบอกเกสรสีเขียว ต้นเฟื่องฟ้าออกดอกเป็นกระจุกบริเวณง่ามของใบและปลายกิ่งจำนวน 3 ดอก สีของต้นเฟื่องฟ้ามีหลายด้วยกัน คือ สีม่วง สีแดง สีขาว สีเหลือง เป็นต้น
ผลของต้นเฟื่องฟ้า
ผลของต้นเฟื่องฟ้ามีขนาดเล็ก เป็นเหลี่ยม 5 เหลี่ยม มีเมล็ดติดกับเปลือก ซึ่งเปลือกจะแข็ง
วิธีการปลูกต้นเฟื่องฟ้า
- เลือกสถานที่ในการปลูกต้นเฟื่องฟ้า เช่น ลงพื้นดินโดยตรง ลงกระถาง เป็นต้น
- หาพื้นที่ที่มีแดดส่องถึงตลอดวัน
- เลือกบริเวณที่ดินมีความอุดมสมบูรณ์และระบายน้ำได้ดี
- นำต้นเฟื่องฟ้ามาปลูก ณ ที่จัดเตรียมไว้
- ดูแลรักษา โดยรดน้ำในปริมาณที่พอดี ใส่ปุ๋ยอย่างสม่ำเสมอและปริมาณที่พอเหมาะ ตัดแต่งกิ่งให้สวยงาม ตามความเหมาะสม สามารถจัดรูปทรงต่างๆของต้นเฟื่องฟ้าได้ตามใจชอบ
ประโยชน์ของเฟื่องฟ้า
- สามารถประกอบอาหารได้ ซึ่งเป็นวิธีการสร้างรายได้ที่ใครหลายคนยังไม่ทราบ ซึ่งเมนูที่ผู้คนมักใช้ทำอาหารกัน เช่น นำดอกของต้นเฟื่องฟ้ามาชุบแป้งทอด วิธีการทำนั่นคือ นำดอกมาชุบแป้งทอด นำน้ำมันลงกระทด รอจนน้ำมันร้อนจัด เมื่อน้ำมันร้อนแล้วให้นำดอกเฟื่องฟ้าลงไปทอดจนเหลืองกรอบ ตักเมื่อสุกสะเด็ดน้ำมันจนหมด รับประทานกับน้ำจิ้มได้อีกด้วย
- ปลูกเพื่อความสิริมงคลของบ้านหรือสถานที่ ซึ่งคนไทยเชื่อว่า ถ้าหากว่าสถานที่ใดปลูกต้นเฟื่องฟ้า จะช่วยเสริมสร้างคุณค่าให้แก่ชีวิตของเราเองมากยิ่งขึ้น เนื่องจากต้นเฟื่องฟ้าเป็นพรรณไม้ที่ได้ชื่อว่า “ราชินีแห่งไม้ประดับ” อีกทั้งต้นเฟื่องฟ้าเป็นไม้มงคลสำหรับเทศกาลตรุษจีน ดังนั้นมีความเชื่อว่า เมื่อดอกเฟื่องฟ้าบานจะแสดงถึงความเบิกบาน ความรุ่งเรื่อง ก้าวหน้าในชีวิตและความสว่างไสว และเพื่อเป็นสิริมงคลให้แก่บ้าน สถานที่นั้นๆ และผู้คนที่อาศัยอีกด้วย ทำให้มีวิธีการปลูก นั่นต้องปลูกต้นเฟื่องฟ้าไว้ทางทิศตะวันออก ผู้ปลูกควรปลูกในวันพุธเพื่อเอาคุณ เพื่อเสริมความรุ่งเรื่อง สิริมงคลยิ่งขึ้น อีกทั้งสตรีควรเป็นปลูกต้นเฟื่องฟ้าเองอีกด้วย เพราะต้นเฟื่องฟ้าเป็นราชินีแห่งไม้ประดับ จึงเหมาะอย่างยิ่งที่ให้ผู้หญิงเป็นคนปลูก
- ปลูกเพื่อความสวยงาม เนื่องจากต้นเฟื่องฟ้าเป็นต้นไม้ที่ออกดอกไม้เป็นจำนวนมากและมีสีสันที่สวยงาม ทำให้ต้นเฟื่องฟ้าเป็นไม้ประดับ ผู้คนจึงนิยมปลูกต้นเฟื่องฟ้า ทั้งไว้เป็นซุ้มที่นั่งเล่น บริเวณรอบบ้านเป็นรั้วของบ้าน สวนสาธารณะ รอบถนน รอบเกาะกลาง ปลูกในกระถาง เป็นต้น ซึ่งข้อดีของการปลูกต้นเฟื่องฟ้าคือการตัดตกแต่งได้ง่าย ดูแลรักษาง่าย เป็นต้นไม้ที่ทนต่อสภาพอากาศและสภาพแวดล้อมต่างๆได้ดี เมื่ออากาศเย็นจะออกดอกแบบเบ่งบาน สวยงาม
- เฟื่องฟ้า สรรพคุณช่วยบำรุงรักษาหัวใจและช่วยในการขับถ่ายได้ดี อีกทั้งประโยชน์ของดอกเฟื่องฟ้านั้นยังมีอีกมาก ไม่ว่าจะเป็นการแก้อาการประจำเดือนมาไม่ปกติ ช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดี ส่วนรากของต้นเฟื่องฟ้าสามารถเป็นยาแก้พิษต่างๆได้อีกด้วย
